Terwyl baie tale 'n verskil maak tussen 'onderwyser' en 'professor', is daar selfs meer Franse woorde vir onderwyser as wat daar Engels is. Die mees algemene woord vir onderwyser in Frans is professeur, wat nie direk na 'professor' in Engels vertaal word nie. In Frans kan 'n professor by 'n laerskool of by 'n universiteit onderrig gee. Daarby word die hele woord selde in sy geheel gebruik; die algemene woord is prof.
Verskeie Franse woorde vir onderwyser
Die mees algemene woord vir onderwyser is prof, maar daar is nog verskeie:
- Instituut/Instituutrice
- Maître/Maîtresse
- Enseignant/Enseignante
Elkeen van hierdie woorde het 'n sekere konnotasie, en die reëls vir die gebruik van elkeen is nie so swart en wit soos in Engels nie. In Engels gee 'n professor aan 'n universiteit klas, en 'n onderwyser gee by 'n skool. In Frans word die woorde vir onderwyser meer uit die konteks gekies en die hoeveelheid respek wat 'n mens vir die onderwyser het in plaas van die plek waar die onderwyser fisies onderrig gee.
Instituut/Instituutrice
Hierdie woord is tradisioneel by skole vir kinders van alle ouderdomme gebruik. 'n Beginneronderwyser kan dit genoem word, aangesien die naam aandui dat die onderwyser 'n werk doen om studente van 'n bepaalde ouderdom te onderrig. Daarteenoor impliseer die term maître dat die persoon wat die vak onderrig 'n meester van die vak is.
Maître/Maîtresse
Hierdie term is in die verlede meer gebruik as wat dit vandag gebruik word; die woord is egter steeds 'n goeie keuse as jy sekere onderwysers wil beskryf. Een konteks waarin hierdie woord nog gereeld gebruik word, is dié van verwysing na 'n verouderende meester in 'n vak. Byvoorbeeld, as jy 'n fyn kuns leer, soos houtsneewerk, is die vak een wat die beste geleer kan word deur iemand wat 'n leeftyd se ondervinding het om hierdie aktiwiteit te doen. Terwyl 'n jonger onderwyser dalk al die 'reëls' van die kunsvlyt ken, sal baie mense wat so 'n fyn kuns begin leer 'n ervare vakman verkies. Vir hierdie onderwyser is die term maître gepas.
Nog 'n totaal ander konteks waarin hierdie term gereeld gebruik word, is die laerskool. Onderwysers wat baie jong kinders onderrig, vra of leer hul studente soms om hul onderwyser maître te bel wanneer hulle met die onderwyser praat of wanneer hulle die onderwyser bel. Jy kan hierdie term in konteks sien in die treffer dokumentêrEtre et avoir, wat 'n skoolonderwyser op die platteland vertel wat alleen beheer oor sy studente het, alhoewel hulle in ouderdom en intelligensie wissel.
Let daarop dat in sommige streke die term maîtresse as onnodig seksisties beskou word. Baie soos mademoiselle meestal uit die gebruik uitgeskakel is, is maîtresse ongunstig in sommige streke.
Enseignant/Enseignante
Naas die woord professeur is hierdie twee (manlik en vroulik) Franse woorde vir 'onderwyser' betroubare goeie keuses ongeag die konteks en die geslag van die onderwyser. Van die Franse werkwoord enseigner (om te onderrig), is hierdie woorde vir onderwyser neutraal in konnotasie, wat beteken dat hulle geen wenk van 'n positiewe (eerbiedige) of 'n negatiewe (skool-marmy) konnotasie het nie. Solank jy onthou om hierdie selfstandige naamwoord te laat ooreenstem met die geslag van die onderwyser waarvan jy praat, is hierdie woord feitlik onfeilbaar.
Professor
Hierdie woord vir onderwyser is ook 'n neutrale een in konnotasie, en word wyd gebruik, beide onder onderwysers en onder studente. In teenstelling met die maître/maîtresse-onderskeiding wat reeds deur die geskiedenis van Frans bestaan het, was die woord professeur altyd histories manlik in Frans. In die afgelope dekades het die woord 'n vroulike artikel geneem om na 'n vroulike onderwyser te verwys; mens sou byvoorbeeld hul vroulike wiskunde-onderwyser beskryf as: ma professeur de mathématiques.
'n Verdere besonderheid van opmerking oor hierdie woord vir onderwyser is dat die woord dikwels in gesproke kontekste tot prof verkort word. Let daarop dat die manlike/vroulike onderskeiding bly: mon prof d'anglais et ma prof de mathématiques.
Of jy hierdie woorde vir onderwyser gebruik om na jou Fransonderwyser of jou sangafrigter te verwys, probeer om die woord te kies wat die geskikste is vir die konteks waarin hierdie persoon jou onderwyser is. As jy twyfel, gaan saam met professeur of enseignant(e), want hierdie twee is feitlik immuun teen veranderende konteks en situasies.
